Wat is geestelijke gezondheid?

Geestelijke gezondheid verwijst naar je psychologisch en emotioneel welzijn. Als we het hebben over geestelijke gezondheid, hebben we het niet over de afwezigheid of aanwezigheid van een psychische stoornis.

Geestelijke gezondheid gaat iedereen aan. Het maakt deel uit van ons algehele welzijn, samen met fysieke en sociale gezondheid. Het is een subtiel evenwicht van verschillende elementen: middelen en obstakels die van onszelf zijn en andere die buiten ons liggen.

Je mentale gezondheid is verbonden met hoe je je voelt en je gevoel van welzijn of ongemak in je hoofd, in je lichaam en in je leven.

Het verandert voortdurend. Je behoeften en wat je helpt om je goed te voelen, veranderen na verloop van tijd. Dus hoe kun je voor je geestelijke gezondheid zorgen?

Wat beïnvloedt je geestelijke gezondheid?

Een aantal factoren beïnvloedt onze geestelijke gezondheid. Sommige hebben we niet in de hand, zoals :

• de steun van de mensen om ons heen (sociaal niveau)
• materieel comfort en levensomstandigheden (economisch niveau)
• de omgeving: geweld en crises (Covid, oorlogen), sociaal en gezondheidsbeleid, scholen (maatschappelijk niveau).

Andere liggen op persoonlijk niveau, zoals :

• de verrijkende of moeilijke ervaringen in onze geschiedenis
• ons karakter, sterke en zwakke punten
• genetische aspecten
• zelfkennis en middelen om onze emotionele toestand te begrijpen
• belangrijke gebeurtenissen zoals rouw, agressie, pesterijen of de geboorte van een baby, succes of falen op school, enz.

Je gevoel van welzijn kan worden ondermijnd door regelmatige vlagen van blues en stress, of door een tragische gebeurtenis.

“Jij bent niet altijd het probleem! Veel dingen hebben we niet in de hand. De geestelijke gezondheid van een persoon kan niet volledig worden verklaard door factoren die specifiek zijn voor die persoon.

Desondanks heb je wel enige macht over je eigen geestelijke gezondheid. Je kunt er invloed op uitoefenen! Op moeilijke momenten of voortdurend in je leven.

Wat maakt je gelukkig?

Er zijn veel elementen die nodig zijn voor ons welzijn, en ze zijn voor iedereen anders. Het beantwoorden van deze vragen (*) kan je helpen om te zien op welke dingen je kunt rekenen en op welke dingen je moet letten. Je kunt ook een aspect kiezen waaraan je gaat werken om je beter te voelen.

Jezelf zijn

Wat is belangrijk voor jou in je leven?
Waar ben je trots op?
Wat zou je willen bereiken? Wat motiveert je?

Je goed voelen

Wat helpt je om los te laten?
Ben je soms te streng voor jezelf?
Waar haal jij je energie vandaan?

Jezelf goed omringen

Bij wie kun je terecht voor steun?
Hoe ben je nuttig voor anderen?
Waar ben je dankbaar voor?

Perfect en aanhoudend  gelukkig zijn bestaat natuurlijk niet. Het is heel normaal om momenten van instabiliteit, ups en downs te ervaren.

Wat kun je doen om voor je geestelijke gezondheid te zorgen?

Voor jezelf zorgen

Het gaat erom dat je voldoet aan je basisbehoeften voor een goede lichamelijke en geestelijke gezondheid. Als we ons gestrest, overweldigd of uitgeput voelen, kunnen we de basisbehoeften die ons in balans brengen en ons in staat stellen om voor onszelf te zorgen, verwaarlozen.

• Je voeding,lichaamsbeweging en slaap hebben allemaal invloed op je hersenen en je geestelijke gezondheid.
• Om voor jezelf te zorgen, kun je ook voor je emoties zorgen:
  • ervaar ze, geef ze de ruimte
  • erken en accepteer ze. “Ik verlies mijn houvast, maar wat voel ik diep van binnen? Boosheid? Verdriet?
  • praat erover, deel het
  • Krijg er vat op. Bijvoorbeeld door meditatie, mindfulness, hartcoherentie, het beoefenen van een sport, een kunstzinnige activiteit, enz.
• Je kunt ook tijd doorbrengen met dierbaren of je aansluiten bij een groep die je motiveert.

Hulp zoeken

Wanneer je welzijn wordt bedreigd, moedigen we je aan om hulp van buitenaf te zoeken.

• Dit kan een zoektocht zijn naar informatie, ondersteuning of strategieën via sociale netwerken of boeken (controleer altijd de bronnen van deze informatie).
• Je kunt je wenden tot vertrouwde mensen in je vriendenkring, kennissenkring en leraren voor ondersteuning.
• Je kunt ook een beroep doen op professionals die tot taak hebben mensen die op zoek zijn naar evenwicht en welzijn te verwelkomen, te begeleiden en te ondersteunen.

Psychologen zijn professionals met expertise in geestelijke gezondheidsproblemen. Je hoeft niet ziek te zijn om psychologische zorg te krijgen, in tegenstelling tot wat soms wordt gedacht.

Anderen steunen

Er blijkt ook een verband te zijn tussen je goed voelen en sociaal betrokken zijn en anderen in nood helpen.

Bronnen :

(*) Geluksdriehouk – www.gezondleven.be – Vlaams instituut Gezond Leven

Les comportements promoteurs d’une bonne santé mentale. Synthèse de la littérature scientifique. Minds. 2022

Les déterminants de la santé mentale. Synthèse de la littérature scientifique. Minds. 2021

Dit is een informatiesite. We geven algemene informatie over geestelijke gezondheid, maar bieden geen ondersteuning aan. Als je op zoek bent naar een zorginstelling, kun je verderop op deze pagina contact opnemen. Als je dringend hulp nodig hebt, bel dan 112 of zelfmoordlijn 1813.